PÄRATIYA KA SA DI: SO BNAR, SO MIYASOWASOWA AGO SO KIYAPAKAOKITOKIT O MIYAKALALA A PIYAN'KÄW SA TUTULAN

So dikambibitiyarai ko tamok sa Pilimpinas na ipuun ko ikaduwa a kiyanggira sa duniya. Kadäklan a ingd sa duniya na igira a kägdäm iran a so riduwäi iran na nggubat na iptapok iran so manga tamok iran. Aya ibärat iyan na isako so manga kasila na ininggusod iran so langon o gold reserves iran sa Russia para matagu iran piyapiya (antok angka antawaa e dädn makailay ko bulawan paroman?). Sii ron sa Pilimpinas-na isako so manga Mirikano ago manga Pilipino ko kapägrna iran ko manga Apon sa Bataan isako February 1942, na si President Quezon na adn a 20 tons iyan a manga bareta a bulawan ago manga plata a piso a iniroran ko submarine a pngangaranan sa US Trout a inuwit sa Australia. Adn pn a 350 tons a manga plata a piso a a kokoma P15 ka miliyon (a kokoma $8 ka miliyon) a inulog sa ragat sa kabäbään a Corregidor isako May 1942 ago adn a pd a pipiraka miliyon a pirak a karatas a tiyotong ko kinisuratn ko manga serial number iyan ago sii ko kinitawagn non sa radiyo sa Washington.

Sii ko kiyalooki ko 1942 na kiyapuunan so gira. Midway, New Guinea, Guadalcanal - Japan na tataban'n. O adn a plano ko kipaguwitn ko tamok sa Japan na käalin. So kiyapakataban o manga Japanese Imperial Forces sa Asya na tim'tim'kan iran so oman e isa a ingd ka an iran mipakawit so manga raw materials sa Japan. Antonaa e mayto a katawi ron na so manga Apon na da iran gnki so kapkuwaa iran ko manga raw materials. Na tätaman so kapmbinasaa iran ko oman ingd a pkädnan iran. Langon a bangko, manga tamok ago pd a ptaguwan sa tamok na diiran di sabnaran lumangkob. Bäpiya so manga miyamatay na diran itatapiyan ka so manga bulawan ko manga ngipn iran na piyonggäng on, kmr a adn a sising on na piyamotol, na da iran non pakalpas sa so manga museum, temple ago so manga simbaan, so pn so manga darpa a dindärmtan -kasumpaw, prostitution, smuggling, opium ago so pägutangan sa pirak. Isako August 1942, adn a opakatan o manga opisiyal a Apon a uugupan siran o manga special engineer brigade na pipuunan niran so kikalotn ko manga tamok. Riyaot siran a pipira olan ko kiyapangalot iran para kambäälan so tunnel system ago complexes a tanto a mala ka käpakay a mapakawkit on so manga ala a trak. So manga Apon na pimbalay iran so paganay a tunnel sa didälm a ig inako 1942 a sii makapopoon sa ingd a Kyushu, taman sa kabäbään o pat a manga polo sa Honshu a aya miyakalala a polo sa Japan. Adn a technology iran. Si Marcos na b'bnarn niyan angkoto a manga tamok. So kiya prisidinti niyan na ana madakl a sundaro niyan a piyakanggigilubä iyan ko manga tamok a paguuluwan e Fabian Ver a skaniyan so tanto a sasanaan e Marcos. Pmbgän niran si Marcos sa manga progress reports ko pimbärambärangan a treasure site excavation. Giyängkoto a manga report na miyangatotoon sa Malacañang inako miyagisaisa so manga taw ko kiyatimo iran sa EDSA. Makaliyoliyo ki Ver na aya manga pd iyan na si Col. Mario Lachica, Gen. Santiago Barangan, Gen. Onofre Ramos, Col. Florentino Villacrucis, Col. Porfirio Gemoto, Gen. Ramon Cannu, Gen. Tomas Dumpit, Col. Orlando Dulay, Maj. Patricio Dumlao, Johnny Wilson ago si Venancio Duque.

Maptäro tano a si Marcos na poon sa miskin a pamilya ogäid na so pagänay a kiyapakakuwa niyan sa miliyon na isako pagänay a kiyapakatabän niyan sa deputadu isako 1949 ago ko di niyan dikapasaa ko manga import licenses isako 1950. Miyamasa skaniyan sa pirmiro a trak (Cadillac) ko kiyakänduri iyan ko kiyapakatabän niyan. Bago oto na da a käylay ron obä adn a tamok iyan.

Isako dipanganakanan e Marcos si Imelda isako 1954 na aya istorya on na inuwit iyan si Imelda ko kabän sa bängko na pinikiilay niyan non so mbäbägätos a däral na dä a bäon bulawan a bäreta. Dä skaniyan lka sa pagänay a bank account sa liyo a Pilimpinas odä isako 1967. Ogäid na isako 1988 ago so päkatalundug on na so manga Marcos na mimbibitiyarai siran sa lagid o adn a matatangkd a kiyapasadän a miyakapanimo siran sa bulawan taman ko oriyan o gira. Miyakaisa a alongan na si Marcos na pinggunanaw niyan ki Enrique Zobel de Ayala a pinikitunag iyan so manga bareta a bulawan sa Hong Kong isako 1946 ago miyakapanimo pn skaniyan sa manga bulawan misabap ko manga treasure hunt ogäid na tanto iran a piyagma kagiya so pd a ingd sa duniya na amay-amay na kuminuwa siran on mambo ka adn a kabnar iran ko bulawan-makamb'bnar so manga pd a ingd taman bo sa 1985 misabäp ko statute of limitations.

Inonta a papagmaan e Marcos so manga tamok iyan na tanto niyan a ipkaguwäd so kapkäaloya ko commission ago payoffs, confiscations ago ko kapaman'kaw. Isako 1967 na miyadäwat e Marcos so pagänay a payoffs iyan a makapopoon ko goberno a Amirika. Kagiyä miyakaayon skaniyan sa Amirika ko kapäksunga niyan ko manga pagtaw niyan a manga sundäro sa Vietnam na p'päkadäwat skaniyan sa $200,000 a check oman pat olan a p'päkapoon sa embassy a Amirika a papagmaan a kapasadän "o manga opisyal a Department of State ago si prisidinti a Marcos na kapakay a pagmaan a guberno a Pilimpinas so kapndäwata niyan ko pirak sii ko national defense budget iyan ago ko kadäklan a taw".

So manga karatas a miyatoon sa Malacañang na käilay ron a si Marcos na lumika skaniyan sa pagänay a bank account iyan sa liyo a Pilimpinas sangkaya a gäwii ko kiyaulug iyan sa $215,000 sii sa Chase Manhattan Bank sa New York. Dä skaniyan pn malayam ko kiptapokn niyan ko pirak iyan ka so ngaran niyan e pägusarn niyan.. Sii ko sumiyambi a ragon a 1968 na likaan niyan so paganay a Swiss account iyan.

Kiyatokawan so kiyapamonowa ko 14 a sundäro sa polo a Corregidor ko kinilagay non ko headline a Manila Times a "CAMP MASSACRE BARED", ago adn a pd a 40 ka taw a di katoon ko project e Marcos a pngangaranan sa JABIDA a aya antap iyan na so kambinasaa ago insurgency sii sa Sabah. Aya piyamili iran na so manga Muslim sa Pilimpinas ago aya a target iran na so Malaysian Muslim state.

So opisyal sa Credit Suisse Bank sa Zurich a si Walter Fessler na sumiyong sa Manila. Piyakataros skaniyan sa Malacañang. Adn a manga karatas a piyanoratan a maapd on so manga isosorat a pirma. Na aya dipagäliyasn e Marcos a pirma niyan na so "William Saunders" a aya niyan pn inusar a aliyas iyan inako bo ko ikaduwä a kiyanggira sa duniya. Aya mambo siyowa e Imelda na pinili iyan so "Jane Ryan" a aliyas iyan. Kiyapasadän iran so kiyalkai iran ko pat timan a bank account iran sa giyängkoto a miyabtu a bängko. Na dinipositowan niran so pat timan a account sa check a aya kala iyan na $950,000.

Imanto na si Marcos na piyakalangkap iyan a di niyan kabäya obä makatamok skaniyan sa duniya. Tiyarima niyan a imanto na mala skaniyan e tamok. Tanto a piyakam'msa so kiyatarimaa niyan a "katawan niyo dn o antonaa e kiyapakatamok akn. Miyatoon akn so Yamashita treasure". Pitäro iyan pn a ipämgäy niyan so tamok iyan sa duniya ko manga taw ka aniran kabutuwi säroman sa kap'prisidintii.

Di pängimbnarn a Manila so kiyapakalangkapa e Marcos ko foundation niyan. Miyakala so samok. Mandaydi na miyakawit si Marcos ago si Imelda sa instruction ki Markus Geel a päkatindg siran sa salakaw a foundation a pägmaan ko manga taw a aya ipngaran on na Xandy Foundation sii sa Valduz sa ingd a Liechtenstein. Giyangkai a mayto a ingd na mapapagltan a Austria ago Switzerland a kabäbäntugän siran ko corporate structure iran -anstalt-a satiman a shareholder a kompanya a tanto a madidimpinsa o tightest corporate secrecy a taritib sa duniya. Roo ptagowa o CIA ago KGB so manga papagmaan niran a manga pondo iran. Likbän e Saunders ago Ryan (Marcos ago si Imelda) so account iran na so pirak iran non na sii initogälin ko Xandy Foundation account sa Credit Suisse. Giyäya so pagänay ko madäkl a foundation e Marcos ago si Imelda a miyapakatindg a aya mabäbäloy a manga director on na manga Swiss banker ago manga attorney para di katukawan so piyur a kirk on.

Miyapakatindg so Trinidad Foundation sa Valduz.

Si Roger Roxas ago so manga pd iyan a dimangalot sa manga tamok na adn a miyatoon iran a istatuwa a Buddha a bulawan a kokoma 3 feet sa kaporo ago miyakapnpnd obä ibäyaw. Giyäya a gäwii na mismbäy siran sa mala a trak ago inuwit iran so Buddha sa likod a walay e Roger sa 47 Ledesma St. sii sa Baguio. Miyanggulawla oto inako alas dos sa kapipita. So kiyapasadä iran tumimbäng ko istatuwa na miyaylay iran a aya timbang iyan na 2000 pounds. So representative o Treasure Hunters Association sa Manila a si Louie Mendoza na tipngan iyan so Buddha na pitäro iyan a giyoto na 22 carat a kokoma 92% a kapipiyur iyan a bulawan. Miyakawma so ginawai a pd o treasure hunter a si 1Lt. Ken Cheatham a poon sa US Air Force a Clark aniran maylay so Buddha na talundug a inipanolad iran sa madäkl.

Manga alas dos sa käpita sangkai a gäwii na siyugo o bäpa e Marcos a si Judge Pio Marcos so kapnggigilubää ko walay e Roger Roxas kagiya si Roger na tanto niyan a miyasopak so Central Bank (CB) regulation. So kiyambäbänugä iran on na tanto a kiyakadnan sa mala a samok. Sii ko kiyapulid o gäwii na miyadä so Buddha. Diyakp iran si Roger ago pinilsan iran ago inuwit iran sa itatapok a därpa sii sa liyo a Manila. Aya katawi niyan non na kampo a manga sundäro sii sa Pampanga. Piran'g iran a tanto taman sa minirma skaniyan a si Marcos na da skaniyan misangkot sa kiyapankäwa ko Buddha.

Piyakatindg so Azio Foundation sa Valduz.

Kiyabumbään a Plaza Miranda sii ko kiyalimud o manga oppossitionist: Si Roger Roxas e maguuluwan kiran ka tantu niyan a sasangkaan so kabubusaw e Marcos sa bulawan. So kiyapaklpas o sawlan na miya-suspend so writ of habeas corpus a aya pagänay a tandä ko kiyapuun o Martial Law.

Piyakatindg so Rosalys Foundation sa Valduz.

So Rosalys Foundation na lumika sa bängko sa account a aya numero niyan na 51960 sa Swiss Bank Corporation. Ipuun imanto taman sa June 30, 1980 na initugalin iran so $10,300,000 ko account sa Berlin and Company.

Piyakatindg so Charis Foundation sa Valduz.

Pipuunan so US-Marcos Martial Law a sii miyakatalundug ko kiyapakatana a Supreme Court a Pilimpinas ko kiyakukuma niyan ko manga foreigners a di käpakay obä siran makapamasa sa manga lupa sii sa Pilimpinas ago so kiyakukuma niyan a si Marcos na di käpakay obä mabäloy a prisidinti sa ikatlo a term apiya adn a Constitutional Convention kagiyä piyamgän e Marcos so manga maapd ko pitaro a convention sa pirak. Giyä a Philippine Communist Party a aya imanto a ib'btu ron na New People's Army na mayto pn a opakatan. So opakatan o manga Muslim a kabäya iran a makasibäy sa ingd na malo p'päkala. So manga middle force o Christian and Social Democrats na malo siran p'päkaporo sii ko manga mbärambärang a opakatan ago propaganda. Kagiya so kiyaugupi o prisidinti a Amirika, a si Richard Nixon, ki Marcos na kiyataguwän a Pilimpinas sa coup a giyoto so paganay a coup a miyanggulawla sii ko tutulan a Pilimpinas. Aya kabtuwä ron o manga political scientist na "auto-golpe" maana niyan na coup e Marcos ko ginawa niyan knbä ko madäkl a taw. So kiyatalundugän ko tutulan na so kiyapamankäw e Marcos sa mala ago so kapsuguka niyan ko human rights.

Sii ko 1973 na so gold reserves na miyakabäbä sa 1,057,000 ounces. Si Gov. Licarios na tiyarima niyan a so 800,000 ounces (kokoma 22.7 tons) na miyapäsa para adn a matimo a däral a miyamanik sa $28 a milyon sa argä a $25 oman isa ka ounce. Giyäya a Philippine Central Bank e aya mala a opisina sa Pilimpinas. Aya timbäng iyan na so Board of Governors of Federal Depositors Insurance Corporation ago mbarambarang a kaopakatan a manga bangko. Sa kagugubernador iyan na adn a kapaar e Licaros ko kapamasa ago kapasaa ko bulawan ago da a pd a pakasangka on inontabu so presideinte. Miyataro a so miyaaloy a bulawan na miyapasa a sii mipapantag ko market value rate knaba ko official rate. Sii ko kiyandatu e Marcos na tantu a lumalangkap so ko kapapagmaa (Mafia-code of silence) ko languwan a psuwaan e Marcos ko di niyan dikasiyasiyaa ko pirak o madakl a taw. Igira a pkisalak na pspot bo so madu ka pkatukawan so manga piyamakinduluna e Marcos. Ogaid na da a problima on ka so manga technocrat na pagusar siran sa "technique of cover-ups". Aya lagid iyan na igira a adn a graft and corruption na aya diran ditaroon na giyoto na maapd ko manga "confidential".

Piyakatindg so Rayby Foundation sa Valduz.

Giyaya a gawii na si Fabian Ver na pisoratan niyan si Marcos makapantag ko opakat a pngangaranan sa Task Force Restoration para matangan iran paroman so manga tamok sa Fort Bonifacio ago Fort Santiago.

So sold o tlo ragon na so gold reserves na da dn pagalin sa 1,056,000 ounces. Da a kabnar oto.

Si Olaf Jonsson a paririmar ago so ginawai niyan a si Cary Calloway na sumiyong sa Manila a oonotan e Norma Kirst a aya niyan dn kinitoonaan ki Jonsson na pita-o-tao-wan niyan a skaniyan e pnggasto sa lalakaw iran. Giyangkaya a lalakaw iran na misasabap ko imbitar e Marcos a aya niyan dn mapipikir na so kapnggilubaa ko tamok. Mandaydi na si Kirst na tiyawagan niyan si Bob Curtis sa Reno sii sa Nevada na inimbitar iyan skaniyan para mapd sangkaya a opakat. Adn a matitiyagar e Curtis a technology ko kapanunaga ko manga bulawan. Aya pamikiran non e Marcos na tunagn so manga bulawan para da a mayto bo a tanda a kakatukawi ron. So opakatan na maapd on si Villacrusis, Amelito Mutuc, Cesar Leyran, Ben Valmores ago si Pol Giga ago si Mario Lachica. Bituwan iran a ginawa iran a LEBER Group. Inipoon ko January 1, 1975 na so manga Mirekano na kapakay siran dn a mamasa sa bulawan. So goldmarket sa intero a duniya na tanto a miyabibo.

So Charis Foundation na siyambiyan sa ngaran a SCOLARI. Aya antap iyan na di mak'klaro ogaid na banda an madadag so manga pangimbistiga ron.